Lieve Teekoogje (aka “Lady”) ,
Het eerste moment dat ik je zag was je ZO klein…. en je had zo’n bijzonder vossengezichtje dat ik niet eens kon fotograferen, alleen maar kon kijken…. Bijna alsof of je een ander, nieuw diersoort was. Je was grappig en ….anders en ver voorbij schattig. Al snel bleek dat je niet alleen anders uit zag, maar ook anders wás. Je groeide minder hard, je vacht was van ander materiaal en terwijl je broertje en je zusje heel wijselijk afstand hielden van dat onbekende mens liep jij gewoon super dapper vlak langs mijn voeten. En ik zag dat je nog veel kleiner was dan ik had gedacht. Een miniwelpje…
Uren en uren en uren zat ik alleen bij de burcht te wachten. In de periode dat jij en je broertjes klein waren leek het wel onophoudelijk te regenen en het was veel te koud voor de tijd van het jaar. Alles was vies, doorweekt, koud en zompig. Het waren uren waarin ik me afvroeg wat ik daar deed. Tot jij uit het niets opdook. Het leek wel alsof het dan spontaan droog werd en de zon ging schijnen. Wat je dacht…géén idee. Soms zat je gewoon lekker naast me. soms keek je naar me. Je was totaal niet bang en ook niet overmatig geïnteresseerd. Ik was gewoon meubilair. Ongevaarlijk meubilair. Uiteindelijk viel je meestal in slaap. Vaak genoeg gewoon buiten in de regen. je was nog maar een peutervos, dus je had veel slaap nodig. Je rolde je op in een pol gras, deed je ogen dicht en sliep. En ik mocht de wacht houden. Als het regende ging je vacht krullen en ook daarin was je ‘anders’. Vossenvachten krullen helemaal niet, maar bij jou wel en je leek wel een ratje😀
Zo klein als je was had je al een enorme teek in je oog, die eerste dagen. Ik leefde met je mee, want ook al had ik gelukkig geen teek in mijn oog, daar was dan ook wel alles mee gezegd. Om jou te kunnen fotograferen heb ik die zomer 40 (!) teken moeten verwijderen (bij mezelf), maar je was ze allemaal waard! En het leverde je de wat oneerbiedige naam Teekoogje op, later liefdevol afgekort als Teekje.
Hoewel je kleiner bleef dan de rest groeide je wel en je was een energiek en enthousiast vosje. ‘t Ging goed met je. Zelfs toen je moedervos op een dag zwaar gewond bij de burcht aankwam. Haar hele rug was krom en ze kon bijna niet meer lopen. Jagen ging haar niet al te best af en dat zou nog minder gaan worden. Gelukkig mochten jullie nog steeds bij haar drinken, al ging het niet altijd van harte.
Maar jij, de zwakste uit het nest, redde het !
Maandenlang hebben we van jou en je familie mogen genieten en gezien hoe je steeds meer de vorm van een echt vosje begon te krijgen. Een beetje een gek vosje, met je veels te lange neus en je misvormde gebit, maar wat mij betreft het mooiste vosje ooit. Echt een kind van je moeder met je prachtvacht en schuine ogen! Je mocht dan niet helemaal gevormd zijn zoals een vos bedoeld is. Je houding was prachtig, trots.
Je eerste prooitjes, die je lekker onvakkundig aan stukjes scheurde. je eerste maffe muizensprongetjes. Je eerste gekke oefengevecht met je zusje. Je eerste dappere stapjes buiten vertrouwd terrein… Geweldig om dit te hebben mogen volgen van zo dichtbij. Jullie waren geweldig, dank je..supervosje….
En op een dag….waren jullie weg.
Zo gaat dat met vossen dacht ik. Een verdrietig maar ook mooi moment. Jonge vossen groeien op en gaan hun eigen weg, zo hoort het!
Maar – ik had beter moeten weten – Jij was ‘anders’. Een vos vol verrassingen!
Samen met moeder en zus was je doodleuk verhuisd naar een maar al te bekende plek om daar met de hele club te gaan wonen. Vossen zouden solitaire dieren moeten zijn, maar je leek echt gelukkig met je clubje familie om je heen. Ik zie je nog wildenthousiast met je staartje zwiepen als je mama of zusvos aan zag komen. (Altijd veel eerder dan ik dat deed – het zien, niet het zwiepen:) ) Vossen begroeten elkaar altijd blij, maar jij…Je zag gewoon aan alles dat het goed was, als je maar met mama en de rest was… Jij en je medelangneuzen. Soms zat je zo intens tevreden te zitten en leek je bijna wel te lachen.
Altijd zussen om je heen, die je hielpen om je vacht netjes te houden en je teken te verwijderen. Om lekker mee te spelen of te knuffelen. Ik heb me later vaak afgevraagd hoe erg je hen moest missen…. En mezelf er – tegen beter weten in- van geprobeerd te overtuigen dat het puur projectie was. Dat dieren helemaal niet zulke intense familiebanden hebben. Dat leek maar zo… Toch..?
Volgens mij had je dat jaar de zomer van je leven en, prachtig vossenmeisje, wat had ik je gegund dat het altijd zo’n mooi feestje voor je was gebleven…
Maar het lot had andere, wredere plannen. Je grotere zus uit een eerder nest, die ook al zulke mooie ogen had maar veel schuwer was. Die alleen maar in in buurt durfde te komen omdat jij, het ukkie het blijkbaar overleefde. De zus, die je eten bracht toen je moeder dat niet kon en de zus die je leerde wat een echte vos moet weten, werd op een dag dood gevonden.
En op nog zo’n zwarte dag was ook je zusje uit hetzelfde nest verdwenen om nooit meer gezien te worden. En toen was je zusloos.
Alleen je broertje liep nog ergens rond. Maar aan vossenbroertjes heb je weinig, die gaan hun eigen vossenweg.
Gelukkig had je je moeder nog, die je behoefte aan contact niet altijd even enthousiast bevestigde, maar ze wás er…en met haar een prachtig territorium! Zij was de koningin van de duinen. Niet alleen was ze de mooiste vos ooit, maar ze was ook in staat het allermooiste gebied te bezitten en behouden. En jij, Teekje, als troonopvolgster kon hier uitgebreid van meegenieten en dat deed je.
Helaas moest je je rol als troonopvolgster veel te vroeg vervullen. In de zomer waarin je een jaar geworden was overleed ook je moeder. Je was heus groot genoeg om op eigen pootjes te staan, maar zoals ik weet van andere vossenfamilies zou je anders waarschijnlijk nog jaren in haar buurt gebleven zijn en nog massa’s bijgeleerd hebben. Je had, als enige dochter waarschijnlijk mogen helpen bij het grootbrengen van haar nieuwe welpen. Zo had je alvast kunnen oefenen hoe dat werkt; vossenmoeder zijn. Je had de nieuwe welpjes alles kunnen leren, net zoals jouw zus alles leerde.
Maar ook dit mocht niet zo zijn.
Je moeder ging dood. Dat was al erg genoeg. Niemand meer om je teken te verwijderen. Niemand meer die op je leek. Niemand meer met de prachtige amandelvormige ogen en gouden vacht behalve jij zelf. All alone.
En behalve dat je nu al je familie kwijt was, was je op hetzelfde moment je thuis ook kwijt. je moeder was sterk en fel, een echte vos. Jij was klein en alleen en niet in staat dit territorium te behouden.
Een troonopvolgster zonder troon. Zonder iets.
Dus zodra mama weg was, werd jij verjaagd en vanaf die dag heb je nooit meer echt je eigen plek kunnen vinden…. Steeds verder weg probeerde je vaste grond te vinden…..en soms leek je een nieuw eigen gebiedje gevonden te hebben.
Maar zelden zag ik je nog echt ‘gelukkig’. Vaak zag je er miezerig uit. Met wonden en teken en onverzorgd. Je redde het allemaal maar net.
Je zat zo vaak een beetje sip te zitten, met je knijpoogjes, dat ik me afvroeg of de naam ‘Knijpoogje’ niet passender was geweest.
En toch….. heel soms was je ineens weer even die prachtvos.
Je vacht, die bijna onvossig zacht was droeg je als een mantel. Je zo onmiskenbare houding straalde weer trots uit in plaats van verslagenheid. Je neus was glad en je ogen glommen en je was weer helemaal Miss Duinen.
Glanzend in de zon met je neus in de wind en je ogen dicht. Happy Teekje is happy! En ik met jou, je was een feest om naar te kijken.
Sinds die beroerde zomer waarin je alles kwijtraakte dat je lief was, heb je verschillende gebieden gehad, maar je bent nooit meer echt thuis geweest leek het. Je moest vechten voor je plek, voor je bestaan. Maar je blééf terugkomen, letterlijk en figuurlijk. Wat een stoer vosje was jij!
De winter daarop ging het weer mis. Zomaar uit het niets bungelde je achterpoot los, alsof hij niet meer aan je lijfje zat. Je kon er niet eens meer op staan. Ik heb zoiets nog nooit gezien en hoop het ook nooit meer te zien! Het werd kouder, de winter kwam er echt aan en je poot werd niet beter. Het zag er somber voor je uit. Hoe moest je dit gaan redden, als klein zwak, zwaargewond vosje? Maar je had blijkbaar nog twee vossenengeltjes op je schouder, want nooit beleefden we een zo zachte winter als dat jaar. Het weer was je tenminste gunstig gezind! En…het wonder geschiedde, je poot genas alsof er nooit iets aan de hand was geweest. Na maanden ellende kon je weer vrijelijk rennen en leek er weer hoop.
Het werd lente en nog hoopvoller werd het toen je een burcht begon te graven. Veel te laat in het jaar , op een moment dat ik het totaal niet meer verwachtte, maar hee, wie ben ik om iets te weten van hoe vossen werken? Jij zou het zelf wel het beste weten. Je burcht had geen echte vluchtroute en lag enorm in het zicht. Maar -then again- jij was de expert! Of niet? Was dit toch het gemis van een voorbeeld van mama?
Je bleek wel echt zwanger en ik verheugde op de grappige langneuswelpjes die dit vast zou gaan opleveren. Zouden ze ook van die gekke gebitjes hebben en van die prachtvachtjes….? Ach, als ze maar gezond zouden zijn….
Je nam je taak als toekomstig moeder zeker serieus, want regelmatig kwam je volledig onder t zand uit je burcht stormen. Volgens mij was je daar beneden een compleet paleis voor je nieuwe gezinnetje aan het maken!
Geheel zonder slag of stoot zal ook dit traject niet zijn verlopen aangezien een aangrenzende vos niet erg blij was met de locatie van jouw keuze.
Uiteindelijk doofde de zwangerschap uit. Misschien was er iets mis gegaan. Hopelijk voor jou nog tijdens de zwangerschap en niet erna. Maar daar ging je kans van dit jaar op een eigen langneusvos gezinnetje…
Ik had het je zo gegund. En eerlijk is eerlijk – mezelf ook- want ik weet zeker dat t prachtkinders zouden zijn geweest.
Het daarop volgende najaar verliep redelijk rustig. Soms zag ik je, soms niet. Soms was je rustig, soms rende je zomaar weg. Je was immers ‘anders’. En hoewel ik je lang heb gevolgd heb ik niet de illusie dat ik echt begreep wat er in die vossenhersens omging. Ik vond het wel leuk om er naar te raden. En misschien had ik het soms nog goed ook. Wie weet.
En toen werd het weer winter…. Een lange eenzame winter lag voor jou in het verschiet. Maar blijkbaar had je dáár geen zin meer in en je maakte een keuze die ik enorm betreur, maar altijd enorm zal blijven bewonderen. Wat een dappere dame was jij!
Je legde je niet lijdzaam nee bij je eenzame lot, maar pakte je vossenspulletjes op en verhuisde!
Trots en zonder aarzeling stapte je de grens van het vijandig kamp over. Zelfs je dappere sterke moeder had slechts sporadisch en met de grootste terughoudendheid die symbolische maar oh zo duidelijke lijn durven overtreden. Hoe vaak heb jij niet gezien hoe gehakt werd gemaakt van jouw oer-moeder? Kruipend en piepend lag ze op de grond terwijl ze gesommeerd werd onmiddellijk te verdwijnen want…. ánders! Ze wist dat ze kansloos was…en ondanks haar trots koos ze altijd weer eieren voor haar geld. De grens overgaan was een zelfmoordmissie. Je moeder waagde dit soort levensgevaarlijke experimenten ook alleen in uiterste nood. Ze overtrad de lijn alleen als ze een nest hongerige welpen had óf als het genadeloos hard vroor. Alleen als het letterlijk een kwestie van leven of dood was. Want zij kende het risico en ook jij moet dat gekend hebben, dat kan niet anders….
En toch trad je die dag het hol van de leeuw binnen en ik hield mijn hart vast. Ik verwachtte dat je daar onmiddellijk verdreven zou worden en je moest ook wel wat strijd leveren.
Maar in dat vijandig territorium creëerde je doodleuk je eigen plekje en bezat dat met een air alsof je daar altijd gewoond had. Fier en trots, zoals alleen jij dat kon. Blijkbaar kwam het over, want je leek ten dele te worden geaccepteerd. Je werd zelfs gespot in een heel mooi onderonsje met een jong mannetje van de ‘anderen’! Jullie hadden een enorme klik en bleven maar om elkaar heen draaien…Zou het dan toch..? Had je het geflikt? Had je je via het hart van een leuke jonge vossenknul een ticket naar een andere familie veroverd? Kon dat zo werken bij vossen? Zou het dan toch goed komen? Zou je nooit meer alleen hoeven zijn en volgend jaar zelfs een gemengd nestje gaan werpen…. ? Zou de eeuwige strijd tussen jouw familie en de Anderen door jou eindelijk beëindigd gaan worden? Als een soort vossen West Side Story, of een Vossen Romeo en Juliette…??? Bestaan er in vossenland zulke sprookjes?
Ja ze bestaan…. Maar net als in de mensenwereld lopen ze ook hier vaak niet goed af.
Net zoals de West Side Story met liefde begon en Romeo en Juliette een verhaal van liefde is…..was de prijs voor deze liefde de dood. Teekoogje, je was geliefder dan welke wilde vos ooit. En hoe wanhopig moet je geweest zijn dat je uiteindelijk je droomvos moest vinden in juist deze familie. Uiteindelijk, na een dikke maand besloot een andere vos, haar familie te beschermen. Een gevecht dat beide vossen tekende, maar voor één het einde inhield.
Hoe wanhopig was je Teekje, dat je deze stap nam? Voedsel was er genoeg in het gebied. Was het echt het contact, het gezelschap, dat je naar hen trok? Liever dood dan eenzaam?
Eenzaam hoef je nooit meer te zijn, Teekje. Nooit meer pijn en honger. Nooit meer wéér verjaagd worden. Je leeft in duizenden foto’s voort, maar belangrijker, in mijn hart dat van vele anderen. Ik weet zeker dat ik nog vaak aan je zal denken, aan hoe je schitterde in de zon….
Voor jou, lieve Teekje wil ik voor even wel in een vossenhemel geloven, waar je nooit meer verjaagd wordt en weer terug bent bij mama en je zusjes.
Rust zacht, mooi meisje, ik mis je, op een manier zoals een wilde vos zelden gemist werd…
Teekje, je was de beste….!
Zo nu en dan wordt mij wel eens gevraagd hoe je nu het beste je foto’s tegen misbruik kunt beschermen. Mijn (ietwat flauwe) antwoord is meestal: Door ze niet op het internet te zetten. Elke foto met maar een beetje potentie kan en zal ‘gedeeld’ worden.
Voor Facebookend, Twitterend, Whats Append en Instagrammend Nederland al antiek nieuws, maar voor alle ‘gewone’ mensen, met een echt, off line leven wil ik hier toch nog even mijn two cents delen:
van de branding vermengd wordt met het geschreeuw van apen en ondefinieerbare exotische vogels. Waar kreeften in palmbomen klimmen alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Waar de 50 tinten groene jungle vrijwel naadloos overloopt in alle gradaties zeeblauw die een mensenbrein maar kan verzinnen. Niet dat ik daar veel van zag, aangezien de zon vóór het toetje al onderging en het begrip straatverlichting daar waarschijnlijk nog steeds niet is uitgevonden. Het was daar dus donker, zoals wij het alleen in onze duisterste dromen kennen.
Vragen, vragen en nog meer vragen en dan ineens…met een dikke plof….valt de hele stapel antwoorden gebundeld op de mat: ons eigenste Natuurfotografie Magazine. YAY! Geen droom meer, maar een heus blad, om vast te houden, mee op de bank te gaan zitten met een kopje thee en al lettertjes en plaatjes smullend van te genieten.
Vossen groeien op en laten nog net toe dat moedervos teken verwijdert.
